Dịch thơ Nguyễn Du 12

Bài 11

Thu dạ 2

秋夜 [2]	Thu dạ
白露爲霜秋氣深	Bạch lộ vi sương thu khí thâm
江城草木共蕭森	Giang thành thảo mộc cộng tiêu sâm
剪燈獨照初長夜	Tiễn đăng (2) độc chiếu sơ trường dạ
握髮驚懷末日心	Ác phát (3) kinh hoài mạt nhật tâm
千里江山頻悵望	Thiên lý giang sơn tần trướng vọng
四時煙景獨沉吟	Tứ thời yên cảnh độc trầm ngâm
早寒已覺無衣苦	Tảo hàn dĩ giác vô y khổ
何處空閨催暮砧	Hà xứ không khuê thôi mộ châm

Dịch nghĩa: Đêm thu 2

Móc trắng thành sương, hơi thu đã già
Cây cỏ quanh thành bên sông thảy đều tiêu điều
Một mình khêu ngọn đèn soi đêm dài mới bắt đầu
Vắt tóc nghĩ mà sợ cho chí nguyện mình trong những ngày cuối
Non sông nghìn dặm bao la thường buồn bã trông
Mây khói bốn mùa một mình lặng lẽ ngậm ngùi
Lạnh sớm mới biết cái khổ vì thiếu áo
Nơi đâu tiếng đập vải của người khuê phụ phòng không giục giã buổi chiều hôm?

Dịch thơ: Đêm thu 2

Sương trắng hơi thu giăng khắp trời
Quanh thành cây cỏ thảy tơi bời
Soi đêm khêu bấc khi vừa tối
Vắt tóc thêm lo chí cuối đời
Nghìn dặm non sông trông chán ngắt
Bốn mùa mây khói thấy bùi ngùi
Lạnh về biết khổ vì không áo
Đập vải chiều hôm hỏi mấy người ?

Đỗ Đình Tuân

(dịch thơ)

Chú thích:
(2) Tiễn đăng: Cắt hoa đèn để cho ngọn lửa cháy sáng. Có lẽ tác giả liên tưởng đến hai câu thơ của Lý Thương Ẩn: "Hà đương cộng tiễn tây song chúc, "Khước thoại Ba Sơn dạ vũ thì." 何當共剪西窗燭, 卻話巴山夜雨時. (Bao giờ cùng nhau cắt hoa đèn nơi tây song, Kể cho nhau nghe nỗi lòng nơi Ba Sơn lúc đêm mưa lạnh.)
(3) Ác phát: Theo điển "ác phát thổ bộ" 握髮吐哺 vắt tóc nhả cơm: Chu Công 周公 là một đại thần của nhà Chu rất chăm lo việc nước. Đương ăn cơm, có khách đến nhả cơm ra tiếp. Đương gội đầu có sĩ phu tới, liền vắt tóc ra đón, hết người này đến người khác, ba lần mới gội đầu xong. Câu thơ của Nguyễn Du ý nói: Chí nguyện được đem ra giúp nước như Chu Công, cuối cùng không biết có toại nguyện hay chăng. Nghĩ đến lòng vô cùng
lo ngại.

3/5/2014

Đỗ Đình Tuân