Bài 5: U cư
幽居 | U cư |
桃花桃葉落紛紛 | Đào hoa đào diệp (1) lạc phân phân |
門掩斜扉一院貧 | Môn yểm tà phi nhất viện bần |
住久頓忘身是客 | Trú cửu đốn vong thân thị khách |
年深更覺老隨身 | Niên thâm cánh giác lão tùy thân |
異鄉養拙初防俗 | Di hương dưỡng chuyết (2) sơ phòng tục |
亂世全生久畏人 | Loạn thế toàn sinh cửu úy nhân |
流落白頭成底事 | Lưu lạc bạch đầu thành để sự |
西風吹倒小烏巾 | Tây phong xuy đảo tiểu ô cân (3) |
Dịch nghĩa:
Ở nơi u tịch
Hoa đào lá đào rụng tơi bời
Cánh cửa xiêu vẹo che một gian nhà nghèo
Ở trọ lâu ngày quên lửng mình là khách
Năm chầy càng biết là cái già theo bên mình
Ở đất khách, nên nuôi cái vụng về để phòng thói đời
Sống đời loạn, muốn bảo toàn sinh mệnh từ lâu phải sợ người
Lưu lạc đến bạc đầu mà có nên chuyện gì đâu
Gió tây thổi rơi cái khăn đen nhỏ
Hoa đào lá đào rụng tơi bời
Cánh cửa xiêu vẹo che một gian nhà nghèo
Ở trọ lâu ngày quên lửng mình là khách
Năm chầy càng biết là cái già theo bên mình
Ở đất khách, nên nuôi cái vụng về để phòng thói đời
Sống đời loạn, muốn bảo toàn sinh mệnh từ lâu phải sợ người
Lưu lạc đến bạc đầu mà có nên chuyện gì đâu
Gió tây thổi rơi cái khăn đen nhỏ
Dịch thơ:
Đào hoa đào lá rụng liên miên
Một mái tranh nghèo cửa ngả nghiêng
Ở mãi nên quên mình khách trọ
Năm chầy mới biết tuổi già thêm
Khác quê nuôi vụng phòng ai biết
Thời loạn sợ người giữ mạng yên
Lưu lạc bạc đầu không tích sự
Gió tây rơi cả chiếc khăn đen.
Đỗ Đình Tuân
(dịch thơ)
(1) Đào hoa đào diệp: Hoa đào rụng rồi đến lá đào rụng. Hết xuân hoa đào rụng, sang thu lá đào rụng. Ý nói hết xuân đến thu, tháng ngày đi vun vút.
(2) Dưỡng chuyết: Nuôi dưỡng sự vụng về. Lão Tử: "Đại xảo nhược chuyết"大巧若拙
(chương XLV) Rất khéo léo dường như vụng về.
(3) Tiểu ô cân: Khăn đen nhỏ. Người giàu sang bịt khăn to lớn. Nghèo không sắm nổi khăn lớn, tạm bịt chiếc khăn nho nhỏ để che mái tóc bạc. Thế mà gió Tây (ám chỉ phong trào Tây Sơn của anh em Nguyễn Huệ) cũng thổi cho rơi mất ! Đã hoàn cảnh càng hoàn cảnh hơn.
Chú thích:
(1) Đào hoa đào diệp: Hoa đào rụng rồi đến lá đào rụng. Hết xuân hoa đào rụng, sang thu lá đào rụng. Ý nói hết xuân đến thu, tháng ngày đi vun vút.
(2) Dưỡng chuyết: Nuôi dưỡng sự vụng về. Lão Tử: "Đại xảo nhược chuyết"大巧若拙
(chương XLV) Rất khéo léo dường như vụng về.
(3) Tiểu ô cân: Khăn đen nhỏ. Người giàu sang bịt khăn to lớn. Nghèo không sắm nổi khăn lớn, tạm bịt chiếc khăn nho nhỏ để che mái tóc bạc. Thế mà gió Tây (ám chỉ phong trào Tây Sơn của anh em Nguyễn Huệ) cũng thổi cho rơi mất ! Đã hoàn cảnh càng hoàn cảnh hơn.
11/4/2014
Đỗ Đình Tuân